آتش سوزی یکی از خطرات عمده ساختمان‌ها است که می‌تواند منجر به خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری شود. به همین دلیل، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر آتش سوزی از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از روش‌های نوین مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، استفاده از وال مش است.
مقابله با حریق چگونه صورت می‌گیرد؟
مقابله با حریق و ایمنی ساختمان در برابر آتش سوزی برای محافظت از جان ساکنان و به حداقل رساندن خسارات از اهمیت بالایی برخوردار است. اجرای طیف گسترده‌ای از اقدامات در طول مراحل طراحی، ساخت و بهره برداری از یک ساختمان در این زمینه بسیار مهم است. با انجام این اقدامات، ساختمان‌ها و جوامع می‌توانند استانداردهای ایمنی خود در برابر آتش سوزی را به میزان قابل توجهی افزایش دهند و محیطی امن ایجاد کنند. برخی از مهم‌ترین این اقدامات به شرح زیرند:
اقدامات پیشگیرانه: با شناسایی و کاهش خطرات احتمالی حریق می‌توان از حوادث آتش‌سوزی به طور قابل توجهی جلوگیری کرد. انجام بازرسی‌های منظم، کنترل دوره‌ای تأسیسات الکتریکی، نگهداری مناسب مواد قابل اشتعال و … در پیشگیری از آتش‌سوزی بسیار مهم است.
سیستم‌های اعلام حریق و هشدار: تشخیص زودهنگام آتش سوزی به تخلیه سریع ساختمان و واکنش به موقع کمک می‌کند. نصب دتکتور (دستگاه تشخیص آتش) دود و حرارت و سیستم‌های اعلام حریق، وقوع حریق را سریعاً اطلاع‌رسانی کرده و ساکنین را قادر به انجام اقدامات مناسب می‌سازد.
سیستم‌های اطفاء حریق: سیستم‌های اطفاء حریق مانند اسپرینکلرها (دستگاه‌های پاشنده آب) و کپسول‌های آتش‌نشانی نقش حیاتی در مهار و اطفای حریق دارند. این سیستم‌ها با کنترل آتش قبل از گسترش کامل آن، یا به طور کامل آتش را خاموش می‌کنند یا به ساکنین زمان بیشتری برای تخلیه ایمن می‌دهند.
مسیرهای فرار: تعبیه مسیرهای فرار مناسب برای تخلیه سریع و ایمن ساختمان در هنگام آتش سوزی ضروری است. مسیرهای فرار باید به گونه‌ای طراحی شوند که ظرفیت تخلیه ایمن و سریع ساکنین را فراهم کنند. همچنین بهتر است از تابلوهای راهنمای مسیر و روشنایی اضطراری در شرایط تاریک یا پر از دود استفاده شود.
مصالح مقاوم در برابر آتش: استفاده از مواد مقاوم در برابر حریق و روش‌های ساخت مناسب، موجب کاهش سرعت و گستره پیشروی آتش می‌شود. دیوارها یکی از اصلی‌ترین موانع گسترش حریق هستند و از پیشروی سریع شعله‌ها و دود جلوگیری می‌کنند. فصل هفتم از مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران، الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح، نازک‌کاری‌های داخلی و نما را بیان کرده است. فصل هشتم این آینن‌نامه نیز ضوابط مقاومت در برابر آتش برای دیوارهای خارجی و داخلی ساختمان را آورده است.
آموزش نکات ایمنی: برنامه‌ریزی برای افزایش آگاهی جامعه از خطرات احتمالی آتش‌سوزی، آموزش مهارت‌های مورد نیاز برای واکنش مؤثر در زمان وقوع حریق و آموزش نکات ایمنی جهت پیشگیری از آتش‌سوزی نقشی حیاتی در کاهش حوادث و عواقب آن دارد. پرورش فرهنگ ایمنی در برابر آتش جان بسیاری از انسان‌ها را در این حوادث نجات می‌دهد.
وال مش چیست؟
وال مش یک کامپوزیت سیمانی است که از مش فایبرگلاس و یک لایه پلاستر سیمانی یا گچی تشکیل شده است. این کامپوزیت به عنوان جایگزینی برای روش‌های سنتی مهار دیوارها، مانند وال پست و میلگرد بستر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وال مش در برابر آتش سوزی مقاوم است. مش فایبرگلاس موجود در این کامپوزیت از جنس الیاف شیشه است که در برابر حرارت مقاوم است. همچنین، پلاستر سیمانی یا گچی موجود در وال مش نیز تا حدودی در برابر آتش سوزی مقاوم است.
مقاومت وال مش در برابر آتش سوزی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع مش فایبرگلاس استفاده شده
- ضخامت مش فایبرگلاس
- نوع و ضخامت پلاستر سیمانی یا گچی
- شرایط آتش سوزی
در شرایط آتش سوزی، مش فایبرگلاس موجود در وال مش به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند و از گسترش آتش به سایر قسمت‌های ساختمان جلوگیری می‌کند. همچنین، پلاستر سیمانی یا گچی موجود در وال مش به عنوان یک عایق حرارتی عمل می‌کند و از رسیدن حرارت به دیوار اصلی جلوگیری می‌کند.
بر اساس آزمایشات انجام شده، وال مش می‌تواند در برابر آتش سوزی تا دمای 1000 درجه سانتیگراد مقاومت کند. این بدان معناست که وال مش می‌تواند به مدت 2 ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت کند.
البته، لازم به ذکر است که مقاومت وال مش در برابر آتش سوزی به طور کامل تضمین نمی‌شود. در صورت وقوع آتش سوزی شدید، ممکن است وال مش دچار آسیب شود و در نتیجه، مقاومت آن در برابر آتش سوزی کاهش یابد.
به طور کلی، وال مش یک روش ایمن و موثر برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر آتش سوزی است. این روش می‌تواند به کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از آتش سوزی کمک کند.
مزایا استفاده از وال مش در برابر آتش سوزی:
- مقاومت بالا در برابر آتش سوزی
- سبک‌وزن بودن
- سهولت اجرا
- قیمت مناسب
- افزایش مقاومت دیوارها در برابر نیروهای جانبی
معایب استفاده از وال مش در برابر آتش سوزی:
- نیاز به اجرای صحیح
- عدم مقاومت کامل در برابر آتش سوزی شدید
نتیجه گیری
آتش سوزی یکی از حوادثی است که باید پیش از وقوع به فکر مقابله با آن بود. طراحی مناسب فضاها، نصب سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، تعبیه مسیرهای فرار و حفظ پایداری اجزای ساختمان از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که در هنگام طراحی و اجرای ساختمان باید در نظر گرفته شوند. از جمله مهم‌ترین اجزای ساختمان در هنگام آتش سوزی، دیوارها هستند که مانع گسترش سریع آتش و انتشار دود و گازهای سمی در سایر فضاها می‌گردند. دیوارهایی که به کمک وال مش مهار و تقویت می‌شوند، یکپارچگی و استحکام مناسبی دارند. به دلیل مقاومت وال‌مش در برابر آتش، این یکپارچگی و استحکام در هنگام اتش سوزی نیز حفظ می‌گردد.